De middeleeuwse periode 1395-1580

De bouw van de Onze Lieve Vrouwekapel, zoals de basiliek in de middeleeuwen heette, begon in 1395. Uit een legaat van Gerardus van Spoolde werd een stuk grond verkregen met daarbij het huis van Gerardus in de Voorstraat. De grond werd geruild met een stuk dat werd aangekocht van het kapittel van Deventer, geheten 'de Hof van Zwolle'.
Er zijn drie bouwfasen geweest:
-in 1399 werd het koorgedeelte van de kerk in gebruik genomen en gewijd. Daarmee begonnen de kerkelijke activiteiten.
-De tweede fase is in 1417 afgerond (viering, transepten en eerst travee van het schip). -De laatste bouwfase van de kerk eindigde in 1450. Vanaf dat jaar werd de kerk verder ingericht.
In 1454 bouwde Jacob van Bilstijn een nieuw orgel.

Oprichting koor op 2 januari 1498

Op 2 januari 1498 is het koor 'de Onser Liver Vrowen Sengers' opgericht. Een twintigtal heren verenigden zich onder leiding van de schout van de stad, Herman van den Busche, die ook als lid aan het koor verbonden, door het tekenen van de oprichtingsakte.
Deze akte is bewaard gebleven. Er werden strenge regels opgesteld voor aanwezigheid en afwezigheid. Er werd twee keer per jaar pot verteerd.
De Sengdeken (voorzitter) werd gekozen op 2 januari en trad een jaar later weer af en er werd iemand aangesteld om de penningen te beheren.

Het koor verbond zich om elke zaterdagmorgen de mis van 6 uur of 's winters half 7 te zingen. Het koor heeft haar diensten verricht tot de sluiting van de kerk in 1580.

Oorzaak van het sluiten van de kerk voor de katholieke misviering

De oorzaak hiervan hing samen met de geschiedenis van ons land. In 1555 deed Karel V troonsafstand van al zijn functies en werd zijn zoon Philips II heer der Nederlanden. Hij was minder sympathiek als zijn vader en verbleef meestal in Spanje, waar hij koning was.
De door hem aangestelde landvoogden maakten hem gehaat; zij eerbiedigden geen gewetensvrijheid. Dit werd als zodanig ervaren door protestanten als katholieken.
In de Noordelijke Nederlanden was dit een zeer acceptabele reden om afstand te doen van het katholiek geloof van Phillips II en het Calvinisme als protestantse geloofsleer aan te nemen, omdat deze geloofsleer het recht tot verzet bood tegen een monarch, die geen gewetensvrijheid eerbiedigde.
In 1568 was o.a. om deze reden de Tachtigjarige oorlog begonnen.
In 1579 verenigden de zeven Noordelijk Nederlandse gewesten, gesterkt door prins Willem van Oranje, zich tot de Unie van Utrecht; in 1581 werd Phillips II via het “Placcaert van Verlatinghe” als heer der Nederlanden afgezworen.
Dit had het gevolg dat het Calvinisme de staatsgodsdienst werd van de Republiek in tegenstelling van het katholicisme van de koning.

De schuilkerkentijd 1580-1809 (-1855)

Door het verbod op het uitoefenen van de katholieke eredienst verdwenen de gelovigen in schuilkerken, waar men heimelijk bij elkaar kwam. De koortraditie werd piano voortgezet, getuige de muziekstukken die zijn overgebleven van het 'Steegjeschoor', koor van de statie van de Steegjeskerk. De O.L.V. kerk, ook wel Kruiskerk genoemd werd, na de teruggave in 1809 door Lodewijk Napoleon, vanaf 1811 voor de eredienst weer gebruikt. Toch bleven vele gelovigen de schuilkerken 'Onder de Bogen' en 'het Hoornsteegje' trouw. Dat bleef zo tot in 1855 toen beide schuilkerken gesloten werden. De statie Onder de Bogen kreeg in de Nieuwstraat een nieuw gebouw en kreeg de naam parochie St. Michaël. De gelovigen van het Hoornsteegje kregen de O.L.V. Kerk als parochiekerk.